Voedselkeuzelogo’s… wie kent ze niet? Voorheen waren het groene en blauwe vinkje populair, maar deze zijn inmiddels verdwenen. Toch blijft men op zoek naar een simpele manier om de consument te vertellen welke producten wel en niet gezond zijn. Om dit inzichtelijk te maken, heeft er afgelopen jaren weer een ander voedselkeuzelogo het daglicht gezien: Nutriscore. Wellicht heb je ze al zien staan op verpakkingen: verschillende supermarkten en merken hebben hun producten er al van voorzien. Maar kun je als consument hier blind op vertrouwen?
Theorie
Daarvoor gaan we eerst eens kijken hoe deze score aan producten wordt toegewezen. Nutriscore wordt voornamelijk berekend aan de hand van voedingswaarden. Suikers, zout, verzadigde vetten en een hoog koolhydraat- en energiegehalte (veel calorieën) worden gezien als ‘negatieve’ voedingswaarden; hoe meer een product daarvan bevat, hoe ‘slechter’ de score wordt. Voedingsstoffen als vezels en eiwitten verbeteren de score juist. Daarnaast wordt een aantal ingrediënten ook meegenomen in de beoordeling, namelijk de hoeveelheid fruit, groente, noten en peulvruchten; deze kunnen de score ook verbeteren. Voor frisdranken en kaas gelden andere rekenmethodes. De Nutriscore werkt als een stoplicht met de letters A t/m E: A is groen, E is rood en daartussen in verloopt de kleur. A = dus groen = een goede keuze (volgens Nutriscore).
Praktijk
In theorie klinkt bovenstaande als een goed verhaal, niet waar? In de praktijk komen uit deze wetenschappelijke berekeningen toch enkele uitkomsten die bijvoorbeeld niet overeenkomen met de Schijf van Vijf: groenten uit pot of blik waar zout aan toe is gevoegd, krijgen volgens Nutriscore een A (= de beste score). Deze komen echter niet voor in de Schijf van Vijf, aangezien het Voedingscentrum adviseert zo weinig mogelijk toegevoegd zout te consumeren. Nog een voorbeeld: olijfolie krijgt van Nutriscore de score C (= middelmatige keuze), terwijl olijfolie door het Voedingscentrum juist aanbevolen wordt. Gezien de voedingswaarden is de uitkomst van Nutriscore logisch: olijfolie bevat veel calorieën en (relatief) veel verzadigde vetten, maar zo zwart-wit is het in de praktijk dus niet!
Hoe komt dit?
Nutriscore corrigeert niet voor de hoeveelheid die consumenten gemiddeld gebruiken. De rekenmodule wordt toegepast op voedingswaarden per 100 gram. Olijfolie bijvoorbeeld wordt bijna nooit per 100 gram gebruikt; een eetlepel bevat ongeveer 10 milliliter. Daarnaast neemt Nutriscore onvoldoende mee wat er aan ingrediënten in een product zit. De hoeveelheid zout in een potje groente kan laag zijn in vergelijking met andere producten; maar feit blijft dat er zout aan het product is toegevoegd.
Wat is de oplossing?
Mede door de bovengenoemde tekortkomingen heeft de overheid besloten Nutriscore nog niet direct landelijk in te voeren. Het feit dat sommige supermarkten en merken hier al wel voor hebben gekozen, riep dan ook weerstand op. In augustus 2022 werd bekend dat de richtlijnen voor Nutriscore inmiddels zijn aangescherpt: de grenzen voor hoeveelheid suiker en zout in producten zijn lager geworden. Ook scoren vette vis, plantaardige olie en wit vlees nu beter doordat er meer onderscheid is gemaakt. Daarmee wordt de score betrouwbaarder. Maar ik hoor je denken, kan ik die Nutri-score nu dan wel gebruiken en zo ja, hoe dan? Op de afbeelding hieronder zie je twee verschillende muesli soorten staan, allebei met een Nutri-score A, maar de linker variant bevat veel minder suiker en meer vezels dan de rechter variant. Ons advies is om producten altijd met elkaar te vergelijken en dan te kiezen voor een product zo laag mogelijk in waarvan suikers en zo hoog mogelijk in vezels en eiwitten.
Daarbij blijft de vraag of we met één en hetzelfde rekenmodel alle mogelijke voedingsmiddelen kunnen beoordelen en daarover de cliënt kunnen adviseren. Wat gezonde producten zijn, verschilt namelijk per persoon; er is niet één gouden standaard. Daarom blijft persoonlijk advies van bijvoorbeeld een diëtist nodig. Ben jij benieuwd wat voor jou gezond is? Neem dan contact op voor een intake met één van onze diëtisten!
