Allergeenwaarschuwingen: hoe zit dat eigenlijk?

Je hebt het vast wel eens op een verpakking zien staan: ‘Kan sporen bevatten van’ of ‘Gemaakt in een bedrijf waar ook … wordt verwerkt’. Voor mensen met een voedselallergie is het belangrijk om te weten welke allergenen er in een product zitten. Maar hoe zit dat eigenlijk met allergenen in producten en de vermeldingen op verpakkingen? Onze diëtist Lola legt het je uit! 

Om te beginnen zijn fabrikanten verplicht de 14 meest voorkomende allergenen op de verpakking te vermelden, waaronder pinda's, glutenbevattende granen, soja en melk. 

Een positieve verandering
Sinds 1 januari 2024 is er een verandering in het allergenenbeleid in Nederland. Voorheen konden fabrikanten zelf bepalen wanneer en welke waarschuwing ze op een etiket plaatsten. Deze waarschuwingen gaven echter geen informatie over de hoeveelheid van het allergeen in het product of over de kans dat het allergeen überhaupt aanwezig was. Hierdoor kon het voorkomen dat producten zonder het allergeen toch een waarschuwing op het etiket hadden, terwijl producten zonder waarschuwing wel het allergeen konden bevatten. Dit veroorzaakte veel verwarring bij mensen met een voedselallergie. Het was soms zelfs zo dat fabrikanten alle 14 allergenen op de verpakking zetten, zodat zij zichzelf konden indekken tegen eventuele kruisbesmetting. Met de nieuwe regelgeving mag dat niet meer.

Het waarschuwen voor de aanwezigheid van bepaalde allergenen ook wel Precautionary Allergen Labelling genoemd, mag alleen nog maar worden gebruikt als het een risico kan hebben voor mensen met een voedselallergie. Daarnaast is ook de ‘drempelwaarde’ verhoogd. Dat is de hoeveelheid van een allergeen dat een product mag bevatten voordat er een waarschuwing op het product mag staan. De drempelwaarde is vastgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie en stelt dat maximaal 5% van de personen met een voedselallergie een (milde) reactie mag krijgen bij het eten van het product. Anders gezegd betekent het dat als er een allergeen waarschuwing op het etiket staat, het product door 95% van de personen met een voedselallergie, veilig kan worden gegeten.

Wat komt er nu op het product? 
De waarschuwingen ‘Kan sporen bevatten’ en ‘Gemaakt in een bedrijf waar ook … wordt verwerkt’ zullen binnenkort dus verdwijnen en maken plaats voor de waarschuwingen ‘Kan … bevatten’ of ‘Niet geschikt voor ..'. 
Nederland loopt voor met dit beleid, de verwachting is dat andere landen snel zullen volgen.
Fabrieken krijgen wel nog even de tijd om dit te veranderen op de etiketten van producten, in januari 2026 zouden alle voorverpakte producten de nieuwe waarschuwingen op het etiket moeten hebben staan. 

Informatie is deels afkomst van: Nieuws voor diëtisten, Stichting Voedselallergie en het Voedingscentrum.