Je hebt net gegeten, maar even later krijg je ineens trek in iets lekkers: chocolade, chips of koek. Waar komt die drang vandaan? En wat gebeurt er precies in je brein als je die snack niet uit je hoofd krijgt? Het is begrijpelijk dat veel mensen zich afvragen waarom ze soms niet van de verleiding kunnen afblijven. Ook wij als diëtisten krijgen regelmatig vragen over snacktrek en emotie-eten. Wat zegt de wetenschap hierover?
Wat is snacktrek eigenlijk?
Snacktrek, of craving, is meer dan gewone honger. Het is een sterk verlangen naar een specifiek voedingsmiddel, vaak iets zoets of vets. Dit verlangen ontstaat niet omdat je lichaam een tekort heeft aan voedingsstoffen, maar vooral door een samenspel van emoties, gewoonten en hersenactiviteit (Lowe, Staines, Manocchio, & Hall, 2018). Onderzoekers onderscheiden verschillende onderdelen van snacktrek: lichamelijke reacties zoals speekselvorming, gedachten en fantasieën over eten, gevoelens van spanning of verlangen, en uiteindelijk het gedrag: het zoeken naar en eten van het product (Richard, Meule, Reichenberger, & Blechert, 2017).
Ook blijkt dat omgevingsfactoren, zoals de geur van versgebakken brood of reclames op televisie, het verlangen kunnen aanwakkeren. Snacktrek is dus niet alleen iets wat “van binnenuit” komt, maar ook een reactie op prikkels om ons heen (Healthline, z.d.).
Emoties als trigger
Emoties spelen een grote rol bij snackgedrag. Veel mensen grijpen naar eten als ze zich gestrest, verdrietig of verveeld voelen. Dat komt doordat het brein eten koppelt aan troost en beloning. Wanneer je iets lekkers eet, komt dopamine vrij: een stofje dat een prettig gevoel geeft (Lowe et al., 2018). Na verloop van tijd leert je brein dat eten een manier is om negatieve emoties te verzachten. Alleen al het zien van een snack kan dan hetzelfde verlangen oproepen als het eten zelf (Richard et al., 2017). Zo ontstaat de neiging om te snacken, zelfs zonder honger.
De rol van aandacht en controle
Naast emoties speelt ook je aandacht een rol. Wanneer je je richt op voedsel, bijvoorbeeld door eten te zien of te ruiken, wordt het verlangen sterker (Richard et al., 2017). Onderzoek laat zien dat mensen die hun aandacht beter kunnen verleggen, minder snel toegeven aan snacktrek (Oh & Taylor, 2012). Ook de mate van zelfcontrole maakt verschil. De prefrontale cortex, het hersengebied dat verantwoordelijk is voor plannen en remmen, helpt om impulsen te onderdrukken (Lowe et al., 2018). Stress, vermoeidheid of afleiding kunnen deze remming tijdelijk verzwakken, waardoor het moeilijker wordt om weerstand te bieden.
Wat kun je doen bij snacktrek?
Gelukkig kun je leren omgaan met snacktrek zonder dat je jezelf alles hoeft te ontzeggen.
- Herken je triggers: Schrijf eens op wanneer en waarom je snacktrek krijgt. Is het stress, verveling of gewoonte? Door patronen te herkennen, kun je bewuster kiezen (Healthline, z.d.).
- Beperk verleidingen: Zet snacks niet in het zicht en loop in de supermarkt niet langs de snackafdeling als dat niet hoeft.
- Beweeg even: Een korte wandeling helpt om je aandacht te verleggen. Beweging verlaagt bovendien stress, wat het verlangen naar snacks vermindert (Oh & Taylor, 2012).
- Versterk je zelfcontrole: Voldoende slaap, ontspanning en een regelmatig eetpatroon zorgen ervoor dat je hersenen beter kunnen omgaan met verleidingen (Lowe et al., 2018).
- Kies een alternatief: Heb je écht zin in iets? Kies dan iets wat lijkt op wat je verlangt, maar net iets voedzamer is, bijvoorbeeld een stukje pure chocolade of een handje noten (Healthline, z.d.).
Conclusie
Snacktrek is geen teken van honger, maar een samenspel van emoties, aandacht en hersenactiviteit. Door te begrijpen wat er in je brein gebeurt, kun je beter leren omgaan met momenten van verleiding. Heb jij vaak last van snacktrek of emotie-eten? Onze diëtisten helpen je graag met persoonlijke tips en een passend voedingsplan. Neem gerust contact met ons op!
Bronnen
Healthline. (z.d.). What your food cravings mean and how to manage them. Geraadpleegd op 6 oktober 2025, van https://www.healthline.com/nutrition/craving-meanings
Lowe, C. J., Staines, W. R., Manocchio, F., & Hall, P. A. (2018). The neurocognitive mechanisms underlying food cravings and snack food consumption: A combined continuous theta burst stimulation (cTBS) and EEG study. Appetite, 126, 18–24. https://doi.org/10.1016/j.appet.2018.03.020
Oh, H., & Taylor, A. H. (2012). A brisk walk, compared with being sedentary, reduces attentional bias and chocolate cravings among regular chocolate eaters with different body mass. Appetite, 58(1), 420–425. https://doi.org/10.1016/j.appet.2011.11.017
Richard, A., Meule, A., Reichenberger, J., & Blechert, J. (2017). Food cravings in everyday life: An EMA study on snack-related thoughts, cravings, and consumption. Appetite, 113, 215–223. https://doi.org/10.1016/j.appet.2017.02.037
